بررسی تنوع ژنتیکی ارقام و لاین های برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از صفات کمی

  به منظور تعیین تنوع ژنتیکی بخشی از ژرم پلاسم برنج کشور، تعداد 56 ژنوتیپ شامل ارقام و لاین های برنج، در مزرعه آزمایشی معاونت مؤسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) کشت گردید. در این آزمایش 15 صفت زراعی اندازه گیری شد. محاسبات آماری شامل: تجزیه واریانس برای هر صفت، گروه بندی ارقام با استفاده از تجزیه خوشه ای، محاسبه میانگین، انحراف معیار، دامنه تغییرات و ضریب تغییرات انجام گرفت. برای کلیه صفات، ضرایب همبستگی دو به دوی صفات و محاسبه فرمول عملکرد با توجه به نقش سایر صفات به وسیله رگرسیون گام به گام صورت گرفت. در بین صفات ارزیابی شده، عملکرد در واحد سطح (متر مربع) با صفاتی مانند وزن صد دانه، طول بذر و نسبت طول به عرض همبستگی مثبت و معنی دار داشت، اما همبستگی صفات عرض بذر و قطر ساقه با عملکرد معنی دار ولی منفی بود. معادله رگرسیونی برآورد عملکرد با توجه به نقش سایر صفات، ارزش و اهمیت صفت وزن صد دانه را به عنوان معیار مناسب برای گزینش ارقام و لاین های با عملکرد بالا مشخص ساخت. تجزیه واریانس صفات نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ ها در همه صفات معنی دار است. تجزیه خوشه ای با استفاده از روش وارد، ارقام را به 4 دسته گروه بندی کرد و نشان داد که بین ارقام تنوع مطلوبی وجود دارد.